مقـدمه

با خلقت بشر، تفاوت‌هایی بین دوجنس زن و مرد مشاهده شد که باعث تغییراتی در زندگی‌شان گردید و یکی از شگفتی‌های آفرینش، وجود تفاوت‌ها بین زنان و مردان است. بیولوژیست‌ها و پژوهش‌گران، پس از بررسی و تحقیق‌های متعدد، به این نتیجه دست یافتند که رفتارهای ذهنی و فکری زنان و مردان در پاره‌ای از صفت‌های اصلی به صورت ذاتی، با هم فرق داشته و تحت تاثیر جنسیت به گونه‌ای متفاوت از یکدیگر عمل می‌کنند.   

خداوند رحمان نیز به این تفاوت‌ها و حکمت آن در قرآن کریم اشاره نموده است: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثَى وَ جَعَلْنَاکُمْ شُعُوباً وَ قَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ» اى مردم، ما شما را از مرد و زنى آفریدیم، و شما را ملّت ملّت و قبیله قبیله گردانیدیم تا با یکدیگر شناسایى متقابل حاصل کنید. در حقیقت ارجمندترین شما نزد خدا پرهیزگارترین شماست. بى ‏تردید، خداوند داناى آگاه است.?الحجرات‏، 13?

v    اقسام عبادات‏

عبادات به طور عموم بر دو قسم است: عبادات بمعنى الأخص (عبادات خاص) و عبادات بمعنى الأعم (عبادات عام)

1-   عبادات به معناى خاص‏

عباداتى است کهقصد قربت به عنوان جزء یا شرطِ صحّتِ آن عمل،دردین قرار داده شده است که اگربدون آن عمل انجام شود باطل است (مانند اخلاص در وضو و نماز) چه عمل واجب و یا مستحب باشد.  

• عبادات واجب بر زن و مرد، عبارتنداز:

• 1- وضو،  2- غسل،  3- تیمّم،  4- نماز،  5-روزه،   6- حج ، 7- زکات و خمس،  8- کفّاره.

• عباداتمستحبدر اسلام بسیار است که بعضى از آنها عبارتند از:

•  1- وضوهاى مستحبّى،  2- غسل‌هاى مستحبّى،  3- نمازهاى مستحبّى،  4- روزه‏ هاى مستحبّى،  5- حج مستحبّى، 6- اعتکاف،  7-  قرائت قرآن،  8- زیارت اولیاى خداوند،  9-  خواندن بعضى از اذکار و دعاها و. ...

2-   عبادات به معناى عام‏

عباداتى است که در دین، قصد قربت به عنوان جزء یا شرطِ صحتِ آن قرار داده نشده است، ولى آن عمل قابلیّت داردکه قصد قربت با آن همراه شود. (یعنى آن عمل گناه و معصیت نیست) مانند بسیارى ازکارهاى شبانه روز انسان که مى ‏شود با قصد قربت انجام شود و عبادت محسوب گردد.

• قالَ رَسُولُ اللّهِ^{(صلی الله علیه و آله و سلم)} : «النَّظَرُ اِلَى الْوالِدَیْنِ بِرَأْفَةٍ وَ رَحْمَةٍ عِبادَةٌ».^([1]) 

• نگاه به پدرو مادراز روى مهربانى و محبت عبادت است.

• قالَ رَسُولُ اللّهِ^{(صلی الله علیه و آله و سلم)} : «مُجالَسَةُ الْعُلَمَاءِ عِبادَةٌ».^([2]) 

• پیامبر اکرم^{(صلی الله علیه و آله و سلم)} فرمود: هم‌نشینى باعلما (و شرکت درجلسات آنان)، عبادت است.

• قالَ^(ع): «مَا مِنْ اِمْرَأَةٍ تَسْقَى‏ زَوْجَها شَرْبَةً مِنْ ماءٍ اِلاّ کانَ خَیْراً لَها مِنْ عِبادَةِ سَنَةٍ صِیامُ نَهارِها وَ قِیامُ لَیْلِها».^([3]) از معصوم^(ع) روایت شده استکه فرمود: هیچ زنى نیست که مقدار کمى به همسرش آب بدهد مگر این‏که (این عملش) بهتر است براى او از یک سال عبادت مستحبّى، که روزهایش را روزه  و شب‏هایش را عبادت نماید.

• اصولا هرکاری را که فقط برای رضای خداوند و خالصاً و خاص برای خدا انجام دهیم عبادت محسوب می‌شود. اگر در زندگی خود همواره با یاد خدا به انجام امورات و افعال و رفتارهایمان پرداخته و تمام اعمال خویش را رنگ خدایی داده و به منظور انقیاد و اطاعت و در مسیر عبودیت و بندگی مستمر و همیشگی ذات احدیت انجام دهیم، بدون شک در تمام لحظات و اوقات عمرمان در حال عبادت خالصانه خداوند خواهیم بود. که قرآن کریم نیز نسبت به عباد مخلص خداوند توجه خاص و ویژه‌ای عنایت داشته و تحت عنوان [عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِینَ‌؛ بندگان پاکدل خدا]. در سوره صافات پنج مرتبه تمجید نموده است.^([4])